طلاب برای خدمت رسانی به مردم آماده باشند| دفاع از دین تکلیف اجتماعی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله علی‌اکبر رشاد رییس شورای حوزه های علمیه استان تهران و رییس پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی، امروز در آغاز نخستین جلسه درس خارج فقه که در مدرسه علمیه امام رضا(ع) برگزار شد، با نقل و شرح روایتی از امام حسین(ع)، که می فرمایند: یَا ابْنَ آدَمَ، إنَّما أنْتَ أیّامٌ، کُلَّما مَضى یَوْمٌ ذَهَبَ بَعْضُک، ای فرزند آدم تو ایام هستی، هر روزی که می گذرد گویی بخشی از تو سپری می شود؛ گفت: این حدیث گرانبار از مفاهیم عمیقی است و در این کلام نورانی دو وجه فلسفی ـ معرفتی و عرفانی نهفته است.

وی با بیان اینکه انسان مدام در حال حرکت است، ادامه داد: با توجه به کلام حضرت هر روزی که از عمر آدمی سپری می شود گویی بخشی از وجود آدمی از دست می رود؛ بنابراین انسان نباید به روزگار گذراندن و سپری شدن ایام دلخوش کرده و در آرزوی آینده عمر و روزگار خود را سپری کند چرا که این گذر روزگار در اصل کاهش یافتن عمر او و از بین رفتن جزئی از آدمی است.

آیت‌الله رشاد با اشاره به اینکه انسان با گذر روزگار تصور می کند چیزی به کف آورده است و به آن خرسند می شود، اظهار داشت: برای همین است که انسان از آمدن ایام خوشایند خرسند می شود چون تصور می کند چیزی را به دست آورده در حالی که در باطن براساس سوره والعصر چیزی از او کم و کاسته شده و خسارت دیده است.

رییس شورای حوزه های علمیه استان تهران ادامه داد: خداوند در این سوره می فرماید: انسان پیوسته در خسران و زیان است؛ آدمی همین که هست نیست می شود، آدمی به قوه ای می ماند که اگر رو به فعلیت نرود از بین می رود شاید به ظاهر موجود بودن او مشاهده شود اما در طول زمان به صورت نامحسوس در حال از دست دادن استعداد و قوه درونی خود است.

رییس پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی اضافه کرد: برای مثال زمانی که گندم در ظرف رشد خود قرار نمی گیرد سبب می شود در طول زمان پوسیده و نابود شود در حالی که اگر در ظرف رشد خود یعنی در خاک، آب و نور مناسب قرار گیرد رشد کرده و از نظر کمی و کیفی افزایش پیدا می کند و ارزشمند می شود.

وی افزود: انسان نیز اگر در ظرف رشد قرار نگیرد اینطور نیست که بگوییم متوقف شده زیرا توقف در وجود انسان معنا ندارد اما از رشد و صعود باز می ماند در مسیر سقوط قرار می گیرد و حد وسطی برای آدمی وجود ندارد و این سقوط و صعود را زمان مشخص می کند.

آیت‌الله رشاد با اشاره به اینکه خداوند در سوره والعصر زمان را بسیار مهم معرفی می کند و در تفسیری که از زمان وجود دارد مقصود از زمان، انسان است، گفت: انسان مدام در حال خسران و زیان است مگر آنکه وجود خود را از چهار عنصر ایمان، عمل صالح، حق طلبی و توصیه دیگران به حق سیراب کند.

رییس شورای سیاست گذاری حوزه های علمیه استان تهران ادامه داد: انسان اگر حق طلب بود و دیگران را به حق دعوت کرد همچنین اهل صبر و شکیبایی بود چنین انسانی به مرحله رشد می رسد؛ اصل آن است که انسان در حال خسران است، ماندن نماندن است، ماندن در اصل رفتن به سمت سقوط است، ماندن پیشرفت نیست و ماندن در حقیقت درماندن است.

رییس پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر اینکه باید از سرمایه عمرشان در راستای صعود به قله های مختلف معرفتی، مهارت افزایی، معنوی و اخلاقی بهره ببرند و برنامه ریزی داشته باشند، گفت: به لحاظ معنوی امروز انسان باید بهتر از روز قبل باشد، اگر امروز انسان همانند روز قبل باشد به نوعی نه درجا زدن بلکه عقب ماندن و سقوط است؛ در جهات معرفتی نیز همین امر جاری است انسان باید برنامه ریزی داشته باشد.

وی ادامه داد: طلاب باید توجه داشته باشند که امروز چه چیزی را فرا گرفتند آیا افزوده شدند یا به لحاظ معرفتی چیزی کسب کردند یا نه؟ بنابراین انسان معلومات امروزش باید با معلومات دیروزش متفاوت باشد؛ چرا که عمر آدمی همانند سرمایه ای است که اگر بخوابد انسان متضرر می شود.

آیت‌الله رشاد در ادامه بیان داشت: خوابیدن سرمایه در روزگار ما کاملا فهیمده می شود چون در روزگار کنونی خواب سرمایه نداریم بلکه مرگ سرمایه داریم وقتی بنا است سرمایه کار نکند و ارزش افزوده نداشته باشد این سرمایه در حال افول است.

رییس شورای سیاست گذاری حوزه های علمیه استان تهران ادامه داد: سرمایه از دو حالت خارج نیست یا فعال و پویا است و یا در حال مرگ قرار دارد، اگر افزایش پیدا کند افت ارزش پول جبران می شود و به او افزوده می شود اما اگر سرمایه در دخل باقی بماند حتی ارزش روز گذشته خودش را هم نخواهد داشت؛ بنابراین اگر پول رشد نکند حالت ثالث و وضع میانه ای نخواهد داشت.

رییس پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر اینکه طلاب از سرمایه عمرشان با تدبیر افزون‌تری بهره ببرند، گفت: عمر طلاب و علما تنها اختصاص به خودشان ندارد، ما طلبه ها عمرمان اختصاص به جامعه دارد.

وی با بیان اینکه طلاب به عنوان سرمایه جامعه محسوب می شوند، ادامه داد: سرمایه جامعه نباید بخوابد چون خواب سرمایه نداریم، خواب سرمایه توهمی است که مرگ سرمایه را به دنبال خواهد داشت؛ از این رو طلاب در همه لحظات و مواقع باید خود را برای خدمت رسانی به مردم آماده کنند.

آیت‌الله رشاد ادامه داد: اگر طلاب و روحانیت هر روزشان به لحاظ معرفتی، معنوی، علمی، مهارت و توان افزایی در راستای خدمت رسانی به مردم بهتر از گذشته نباشد و در حد گذشته باقی بمانند دچار سقوط، زوال و پوسیدگی می شوند.

رییس شورای سیاست گذاری حوزه های علمیه استان تهران با خطاب قرار دادن طلاب حاضر در جلسه، ابراز کرد: ابتدای سال تحصیلی است و طلاب باید برای خود برنامه ریزی داشته باشند، هر یک طلاب مصداق یک سازمان هستند همانطور که یک سازمان نیازمند سیاست گذاری، تعیین راهبرد و اولویت، تنظیم برنامه، ارزیابی، اجرا و گزارش نتیجه است انسان نیز چنین است و مدیریتی که برای یک سازمان انجام می شود باید فرد بر روی خود انجام دهد.

رییس پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه ارزش یک انسان بیش از ارزش یک سازمان است، گفت: ارزش برخی انسان ها بیش از یک ملت است در نتیجه به مثابه یک سازمان قدرتمند معظم باید برای خود برنامه ریزی و مدیریت دقیق داشته باشد، اگر چنین شد یک انسان می تواند از یک سازمان گاه از یک ملت و جهان برتر شود؛ گاهی انسانهایی در حیات بشر آمدند و رفتند که ارزش آنها از کل بشریت بالاتر بوده زیر آنان خودشان را چنین یافتند، زیستند و اینگونه شدند.

این استاد خارج فقه حوزه تصریح کرد: امروز اتلاف وقت برای طلبه حرام است، اگر اتلاف وقت برای دیگران حرام اخلاقی باشد برای طلاب حرام فقهی است؛ با توجه به شرایط اجتماعی کنونی تحصیل و ایفای نقش و رسالت تبلیغ دین و راهبری اجتماعی از سوی عالم دینی واجب کفایی است؛ بنابراین اگر ما برنامه نداشته باشیم تا کسب صلاحیت علمی و اخلاقی و مهارتی کسب کرده، بتوانیم وظایف خود را انجام دهیم به طور قطع این واجب کفایی را ترک و یا تضییع کردیم.

وی اضافه کرد: لحظه های ما از آن خودمان نیست و تکلیف شرعی داریم و چه بسا برای برخی این امر واجب عینی باشد بنابراین برای جامعه علمایی و روحانی این تکلیف، تکلیف و واجب کفایی نیست بلکه واجب عینی است زیرا آن کاری که از دست این جامعه بر می آید از دیگر طبقات و اقشار بر نمی آید، اینطور نیست که دفاع از حریم دین، ترویج اخلاق و اصلاح فرهنگ را اگر گروهی انجام دادند از دیگری ساقط شود بلکه حفاظت و صیانت از دین را فقط این گروه می تواند انجام دهد برای همین در این گروه این امر تعین پیدا می کند و اگر امری برای کسی یا گروهی تعین پیدا کند این امر واجب عینی می شود.، واجب کفايي به واجب عینی بدل می شود.

آیت الله رشاد در پایان تاکید کرد: دفاع از دین یک حکم و تکلیف اجتماعی است اگر از این دید کنیم که تکالیف ذاتی صنف روحانی و عالم دینی است و به لحاظ شرائط مورد نیاز در این قشر متعین است، به نحو عینی واجب خواهدشد نه به نحو کفایی؛ لذا برنامه نداشتن و اتلاف وقت سبب می شود این واجب عینی ترک شود.